Maker, kısaca anlatmak gerekirse kendisi birşeyler ortaya koyan, üreten kimseye denir. Yabanlıcarın DIY (do it yourself – kendin yap) dediği tanıma uyan her şey buna dahil olabilir. Bu kapsamda Arduino ve benzeri elektronik donanımlar ile projeler yapan, 3 boyutlu yazıcılar ile birşeyler tasarlayıp basan, kendi drone’ unu yapan hatta ve hatta kendisine ait yemek tarifi olan herkes kendini Maker olarak tanımlayabilir.
Maker doğduğu andan itibaren merak duygusu ile yaşayan ve bu duyguyu elle tutulur eserlere çeviren kişidir. Maker olmak için özel bir eğitime gerek yoktur. Çocuklarımızda gözlemlediğimiz sonsuz soru sorma isteği bu kaynağın başlangıcıdır. Diğer bir deyişle hayatının her anında soru sormayı ve merak etmeyi sürdüren herkes aslında birer maker’ dır.
Maker Hareketi öncülerinden Dale Dougherty‘ nin tanımına göre, “Maker Ruhunun” temelinde rekabet yerine paylaşım, para yerine yetenek, yoğun ezber bilgi yerine deneyim vardır.
Maker kültürünün en çok beslendiği şey paylaşım ve deneyimdir. Maker, oluşturduğu şey her ne ise kendisine saklamak yerine paylaşmayı tercih eder. Bilgi ve deneyim buna dahildir. Maker’ lar için ezber bilgiden çok deneyim önemlidir. Ezbere bilginin, bir şey oluşturmada deneyim kadar etkin rol almayacağını bilir. Deneyim kazanma süreci genellikle şu şekilde işler: yap, başarısız ol ve tekrar yap. Bu yüzden Maker, aynı zamanda başarısız olmaktan korkmayan kişidir.
Her yaştan insan Maker olabilir. Sonuçta üretmenin yaşı yoktur. Türkiye’de de bazı okullarda ve atölyelerde “Herkes bir şeyler üretebilir / üretmelidir.” felsefesi küçük yaştaki çocuklara aşılanmaya başlanmıştır. Bunun amacı bilim, teknoloji, matematik ve sanata olan ilginin arttırılmasıdır. Çocuklar, sabun yapmaktan üç boyutlu yazıcılarda istedikleri oyuncakları çıkarmaya kadar değişik aktiviteler yapmaktadır. Scratch, Makey Makey ve LittleBits gibi kullanımı kolaylaştırılmış programlarla çocuklar da küçük yaştan birer makerlığa adım atmaktadırlar.
Bir Maker’ın Sahip Olması Gereken 3 Özellik:
Tüm dünyada yaratıcı becerilerini somut üretimlere aktarmak için kaynak ve işbirliği arayan insanlar, Maker Hareketi etrafında bir araya gelip tüketim çılgınlığına karşı alternatif bir üretim modeli yaratıyor. Üretimi rekabetsiz bir ortamda yeniden tanımlayan bu hareket, isteyen herkesin bir Maker olabileceğini savunuyor, yeter ki yaratıcılığınızı keşfedin, rekabetçi değil paylaşımcı olun ve üretime geçin.
Yaratıcılık
Etrafını sürekli sorgulayan gözlerle inceleyen bir Maker’ın sorunların tespitinde ve çözümünde kullanacağı temel materyali yaratıcılığıdır. Bir Maker, yaratıcı gücüne kendi hayatı ve tüm dünyanın sürdürülebilir gelişimi için işlev kazandıracağı yöntemler peşinde olmalıdır. Maker hareketinin temel aktivitesi olan “kurcalamak” (tinkering) tam da yaratıcılığını tetiklemek isteyenlerin benimseyebileceği bir model öneriyor.
Bu eylem, insanların ellerinin altındaki araç gereçleri “kurcalayarak” yeni araç gereçler üretmeye başlamalarını ifade ediyor. Bu süreçte yaratıcı potansiyellerini fark eden Maker’lar etraflarındaki eksikleri daha net görüyorlar ve bu eksikleri kapatacak etkili tasarımlar geliştiriyorlar.
Paylaşımcılık
Maker hareketi, rekabete dayalı tüketim kültürüne karşı paylaşıma dayalı bir üretim kültürünü savunuyor. Bu nedenle her Maker için diğer Makerlarla kurduğu pratik iletişim oldukça önem taşıyor. Makerlar plan ve tasarılarını birbirleriyle paylaşıyor, birbirlerinin projelerine katkıda bulunuyor, üretim aşaması için gereken koşulların yaratılmasında birbirlerine destek oluyorlar.
Maker’ların bir araya gelip fikirlerini ve üretimlerini diğer Makerlarla paylaştıkları “maker space”ler bu açıdan oldukça öneme sahip. Bu alternatif üretim modelinin merkezi sayılan “maker space”lerde buluşan Makerlar paylaşımcı bir sosyal ortamda üretimlerine hazırlanıyorlar.
Üretkenlik
Yaratıcılığını kullanıp fikirler ve projeler tasarlayan, tasarımlarını başka Makerlarla paylaşıp geliştiren bir Maker artık üretim aşamasına geçmeye hazırdır. Üretkenlik, Maker hareketinin tüketimin en aza indirildiği, sürdürülebilir bir yaşam formu yaratma amacının olmazsa olmaz parçası. Her Maker, yaratım ve paylaşım sürecinin sonunda üretime geçmeli, bu üretim için ihtiyaç duyduğu kaynaklara erişim imkanlarını araştırmalı. Maker hareketi yaratıcılığını somut ürünlere dönüştürmek isteyen herkese gereken bilgi, birikim ve materyali sağlamak için gayret gösteriyor.
Maker Hareketi Nedir?
Maker hareketi en kısa şekliyle teknolojiyi de işin içine dahil etmiş ‘kendin yap’ kültürü olarak tanımlanabilir. Maker hareketi yeni endüstri devriminin önemli parçalarından biri olarak tüm dünyada hızla yaygınlaşıyor. Son yıllarda gelişen maker hareketi tüm teknolojilerde ve hayatın neredeyse tamamında etkili bir akım haline geldi.
Maker hareketi yaratıcı ruhunu ezbere karşı yetenekler ile var edebiliyor. Bu yaratıcılık sayesinde hızlıca yayılıyor ve insanların kendi yeteneklerini keşfetmeleri ve harekete geçmelerini kolaylaştırıyor.
Maker olmak zor değil. Yapmanız gereken harekete geçerek üretim yapmaya girişmektir. Maker manifestosunda “Yap, paylaş, ver, öğren, donan, oyna, katıl, destekle ve değiştir” der. Bu felsefeyi içselleştirdiğiniz an makersınız demektir.
Maker hareket yetişkinler ya da çocuklar özelinde bir hareket değildir. Maker hareketi yaş olarak geniş bir yelpazeyi kapsar. Küçük büyük herkes harekete geçerek kendi ihtiyaçları noktasında yaratıcı tasarımlar üretebiliyor. Teknoloji kullanım yaşı düştükçe maker hareket de yaş ortalamasını düşürecek gibi görünüyor. Tüm seviyede okullar eğitim sistemlerini maker hareketinden etkilenerek şekillendiriyor.
Maker hareketi ,endüstri devriminden sonra gelişen ‘tüketim’ endüstrisine karşı “üretim” başkaldırışıdır. Maker hareketi felsefesine göre herkes bir şeyler üretmelidir. Tüketim toplumu yerine yaratıcı, üreten bir toplum insanlık için hem konforlu hem de refah bir geleceği kurgulamamıza yardımcı olur.
Kaynak : Maker Hareketi, Robotistan
